ابن ابي العوجا و امام صادق عليه السلام
مشخصات كتاب
نويسنده : طاهره عظيم زاده طهراني
ناشر : طاهره عظيم زاده طهراني
پيشگفتار
عبدالكريم بن ابي العوجا، يكي از افرادي است كه در سده دوم هجري/هشتم ميلادي به زنديق معروف بودند. وي بدون ترس، در مراكز مقدس مسلمانان حاضر شده، به اظهار عقايد خود مي پرداخت. گفت وگوهاي او با امام صادق (عليه السلام) و شاگردان ايشان، شيوه ي استدلال جعفر بن محمد (عليه السلام) را با كساني كه به آفريدگار اعتقاد نداشتند، نشان مي دهد. اين مقاله علاوه بر بيان عقايد و مسلك ابن ابي العوجا، به بررسي گفت وگوهاي او با امام صادق (عليه السلام) مي پردازد.
واژه هاي كليدي: امام صادق (عليه السلام)، عبدالكريم بن ابي العوجا، زنادقه، دهريون، ابن مقفع.
مقدمه
عبدالكريم بن ابي العوجا، [1] از زنديق هاي مشهور سده دوم هجري بود و در زمره تميم بصره و از قبيله بكربن وائل شمرده مي شد. [2] پدرش قريظ بن حجاج، پس از آن كه در بين قوم خود به قتل متهم شد، به خراسان رفت و در آن جا به ابي العوجا مشهور گرديد. [3] وي در زمان فعاليت هاي ابومسلم، جاسوس دوجانبه بود و با هر دو گروه مروانيان و عباسيان ارتباط برقرار كرد، به همين علت متهم گرديد و به قتل رسيد. [4] .
عبدالكريم، شاگرد حسن بصري (د: 110ه / 728م) بود، ولي از آن جا كه در سخنان حسن بصري در باب «جبر و اختيار» تناقض هايي مشاهده كرد، از او جدا گرديد. [5] وي به شهرهاي مكه، مدينه و سرانجام كوفه سفر كرد. علت رفتن او به كوفه دقيقاً روشن نيست، اما گفته شده است كه چون جوانان و خردسالان را فريب مي داد، مورد تهديد عمرو بن عبيد، متكلم